YERFISTIĞI YETİŞTİRME ,YERFISTIĞI YETİŞTİRME EKME,YERFISTIĞI HAKKINDA
YERFISTIĞI YETİŞTİRME
Yerfıstığı tohumları içerdiği yağ, protein, karbonhidrat, vitaminler ve madensel maddeler ile insanlar ve hayvanların değerli bir besin kaynağıdır.Çeşitlere göre değişmekle birlikte %44-56 oranında yağ içermektedir. Yağı çıkardıktan sonra geriye kalan küspede yaklaşık %45 ham protein, %24 azotsuz öz maddeler ve %5,5 madensel maddeler bulunmaktadır.
YERFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE İKLİM İSTEĞİ :
Yerfıstığı yazlık ve sıcak iklim bitkisidir. Yetişme süresi boyunca 3000-4500oC sıcaklık toplamına ihtiyaç duyar. Toprak sıcaklığı 15-20oC ‘ye ulaştığında yerfıstığı ekimine başlanılmalıdır.
Yetişme süresi boyunca toplam 500-600mm’lik yağış yerfıstığı için yeterli olmaktadır. Ancak bu yağışın yetişme dönemine dağılmış olması gerekir. Uzun bir süre yerfıstığı bitkisinin susuzluğa mahrum kalması halinde, kapsüllerin içerisindeki tohumlar tam gelişmezler ve neticede verim düşük olur.
YERFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE TOPRAK İSTEĞİ :
Yerfıstığı yetiştirilecek toprağın yapısı çok önemlidir. İyi drene olmuş, gevşek yapılı, kumlu-tınlı, kalsiyumca zengin ve organik maddesi orta derecede
olan topraklar ideal topraklardır. Toprak pH’sı 6,0-6,4 arasında olmalıdır. pH’sı 5,9’dan az asitli topraklarda Ca mineralleri alamayan tohumlar normal
gelişmez, yerfıstığı kireçli topraklardan çok hoşlanmazlar.
YERFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE TOPRAK HAZIRLAMA :
Sonbaharda pullukla 20-25 cm. derinlikte sürülür. Kışı bu şekilde geçiren toprak ilkbaharda yüzlek olarak kültüvatör ile karıştırılır. Daha sonra üzerinden tapan veya merdane geçirilerek toprak yüzeyi bastırılır. Yerfıstığı ekilecek tarla kesinlikle toprak tava gelmeden işlenmemelidir. Toprak işleme sırasında meydana gelen kesekler, yerfıstığı iğnelerinin (ginofor) toprağa girmesini engeller.
YERFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME
Önemli Not:
Bahçenizi her ilaçlamanızda eğer sulama veya ilaçlama suyunuzun pH sı 8 - 8.5 ise muhakkak Golden Wet yayıcı yapıştırıcı kullanınız. (Ülkemizin birçok yöresinde toprak ve su pH sı 8- 8.5 hatta 9 a kadar çıkmaktadır.) Üretilen bütün ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir. En kaliteli ilaçlar dahi 6 ila 15 dakika arasında, % 30 varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. (kesilmiş yoğurt örneği gibi) Buda ilacınızın etkisinin azalmasına neden olacaktır.
Bu nedenle bizim tavsiyemiz holderinize, tankınıza veya sırt pompanıza,
Her ilaçlamada yaprak gübresi muhakkak kullanılmalıdır. Yaprak gübreleri bitkilerin strese girmesini önler. Bitkilerin mikro element ihtiyaçlarını karşılar. Meyve tutumunu ve meyvelerin kalitesini arttırır.
Yerfıstığı topraktaki besin maddelerini en iyi değerlendiren bitkilerden biridir. Topraktan en fazla Azot, Potas ve Kalsiyum kaldırmaktadır.
YERFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE EKİM :
Yerfıstığı ana ürün olarak ekilmek istendiğinde toprak sıcaklığının 13-15oC’nin üzerine çıkması gerekmektedir. 13-14oC’de 15 günde çimlenme olmaktadır. Genellikle 10 Nisan-20 Mayıs tarihleri arasında ana ürün yerfıstığı ekimleri yapılmaktadır.
2.Ürün olarak yerfıstığı ekilmek istendiğinde ise buğday hasadını takip eden en kısa sürede ekim işi tamamlanmalıdır. Ekim 25 Haziran’a kadar kesin bitirilmelidir.
Yerfıstığında ekim sıklığı; ekim zamanına,yetiştirilecek çeşidin gelişme formuna ve toprak yapısına göre değişmektedir. Hafif bünyeli kumsal topraklarda ve ana ürün ekimlerinde geniş sıralı, 2.ürün ekimlerinde ve orta bünyeli topraklarda ise dar sıralı ekim yapılmalıdır.
Ülkemizde yarı yatık ve yatık büyüme tipindeki Virginia grubu yerfıstığı çeşitleri ekilmektedir. Bu nedenle sıra arası 70cm, sıra üzeri 15-25cm arasında değişmektedir. Dekara tohumluk miktarı ekim sıklığına göre 5,5-11,5kg. arasında değişmektedir. Ekim derinliği kumsal topraklarda 6-9cm, biraz ağır topraklarda 5-6 cm.’dir.
YERFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE BAKIM :
Yerfıstığında en önemli bakım işlerinin başında; çapalama ve yabancı ot kontrolü, boğaz doldurma, sulama ve zirai mücadele işleri gelmektedir.
Çapalama ve Yabancı Ot Kontrolü :
Yerfıstığı bir çapa bitkisidir. Bitki gelişmesi çapalama ile hızlanmaktadır. Çapalama el veya traktör ile yapılmaktadır. Sayısı tarla şartlarına göre değişir. Yerfıstığı bitkisi toprak yüzeyinde 3-4 yapraklı olduğu dönemde ilk çapa yapılmakta, gelişme ilerledikçe tarladaki yabancı ot durumuna göre 2.,3.,4. çapalar yapılmaktadır. Bitkide iğneler (ginoforlar) oluşmaya başladığında çapalamaya son verilmelidir.
Sulama : Yerfıstığı kumsal topraklarda yetiştirildiğinden, sulama suyuna olan ihtiyacı oldukça fazladır. Yerfıstığı 3 gelişme döneminde fazla miktarda suya ihtiyaç duyar.
1. Dönem : Tohum çimlenme devresi
2. Dönem : Ekimden sonraki çiçeklenme ve ginofor oluşturma devresi
3. Dönem : Meyvelerin oluşması ve olgunlaşma dönemi
Yerfıstığı gelişme döneminde en fazla suyu Temmuz ve Ağustos aylarında tüketmektedir.
Yerfıstığı tarımında ilk sulama çok önemlidir. İlk sulama döneminde bitkide yeterince çiçek oluşmalıdır. Ayrıca susuzluk nedeniyle bitkide solgunluk belirtileri görülmelidir.
Yerfıstığı için en kritik sulama zamanı; ginofor oluşumundan başlayıp, meyve olgunlaşmasına kadar geçen süredir. Bu süre içerisinde sulama aksatılırsa verimde önemli düşmeler olur.
Yerfıstığında en uygun sulama yöntemi yağmurlama sulamadır. İlk sulamada bitkiler suya doyurulmalıdır. Hava sıcaklığı ve toprak yapısına göre 15-17 gün arayla 4-5 sulama yapılmalıdır.
YERFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE HASAT VE KURUTMA :
Ülkemizde tarımı yapılan yerfıstığı çeşitleri 150-160 günde hasat olgunluğuna gelmektedir.
Yerfıstığında hasat zamanının doğru olarak belirlenmesinde “Meye Kabuğu Soyma” yöntemi kullanılmaktadır. Bu yönteme göre kırmızı-kahverengi kabuk renkli meyve oranı %55-65 olduğunda hasat zamanı gelmiştir. Hasat makine ile yapılmaktadır.
Yerfıstığı ilk hasat edildiğinde meyveler yüksek oranda rutubet içermektedir. Bunun %9-10 kadar düşürülmesi gerekmektedir. Bu nedenle hasat edilen ürün mutlaka kurutulmalıdır. Yerfıstığının uzun süre bozulmadan saklanabilmesi için, kabuklu olarak %9’un altında, iç olarak ise %7’nin altında rutubet içermesi gerekmektedir.
