ALTINBAŞAK ÇİÇEĞİ,ALTINBAŞAK BAKIMI,SULANMASI
ALTINBAŞAK ÇİÇEĞİ
Solidago cinsinin yaklaşık 100 kadar türü Kuzey Amerika ve Avrupa-Asya Kıtası’nın
birleştiği bölgede doğal olarak yetişir. Çok yıllık otsu yapıdaki bitki, çalı şeklinde büyür. Yapraklar sık ve sarmal dizilişlidir. Çiçek durumu bileşik salkım veya salkım şeklindedir. Çiçek tablası dar çan veya disk şeklindedir. Çiçekler, çiçek tablası üzerine dizilmiştir. Çiçeklerin büyük çoğunluğu tüp şeklinde, bazıları ise dilsi görünümdedir. Çiçekler korollodan (taç yaprak) dolayı genellikle sarı renklidir. Solidago uzun yaşayan bir bitkidir. Birçoğu 60–260 cm boy yapabilir. Kısa, soluk sarıçiçekler uzun değişik aralıklarla çiçek açmaları için planlanır. Çiçekler genellikle yaz başında açar. Bitki ısıya, sıcaklığa ve kuraklığa dayanıklıdır.
Üretimi
Solidago üretimi tohum, ayırma ve çelik ile yapılır. Solidagolarda generatif üretim tohum ile yapılır. Vegatatif üretim çelik ve ayırma ile olur. Çelikler kış aylarında önceden budanmış bitkilerden yeşil çelik olarak alınır. Çelik alınacak bitkinin iyi gelişmiş ve sağlam olmasına dikkat edilmelidir. Çelikler 10–15 cm uzunluğunda hazırlanmalıdır.
Ayırma ile üretimde ise daha önceki yıllarda gelişerek kardeşlenmiş olan bitkiler sökülür. Yeni sürmüş olan her bitki köklerine zarar gelmeyecek şekilde ana bitkiden ayrılır. Zaman kaybetmeden gerçek yerlerine dikilir.
Toprak ve Gübre İsteği
Solidago yetiştirilecek toprağa gübre ilavesi gerekir. Açık arazilerde toprağın doğal
gübrelerle karıştırılmasında yarar vardır. Bunun yanında yapay gübrelerden azot içeriği fazla olan gübreler seçilmelidir.
Dikim ve Zamanı
Tohumdan üretilen solidago fideleri 4–5 yapraklı olduğunda ve boğum araları uzamadan dikilir. Dikim esnasında fidelerin boya kaçmamasına özellikle dikkat edilmelidir. Çelikle üretilen solidago fidelerinde köklenme tam görüldüğünde ve kökler yeterince uzadığında yapılmalıdır. Bunlarda da tohumla üretilen solidago fideleri gibi 20x30 cm aralıkla dikim yapılır. Ayırma ile elde edilen fidelerin gelişimleri, diğer fidelere göre daha hızlı olacağından bunların sıra ara ve sıra üzerlerini biraz daha fazla tutmakta yarar vardır. Solidago bitkisi ne kadar sık dikilirse o kadar çok kardeşlenme yapma imkânı bulur.
Bunun içinde sık dikimden kaçınılmalıdır. Dikim genellikle ilkbahar aylarının başında yapılır. Dikim esnasında fideler derin dikilmemelidir. Kök boğazına kadar toprağa yerleştirilip yanları toprakla doldurulup hafifçe bastırılmalıdır. Dikimden hemen sonra can suyu verilmelidir.
EKOLOJİK İSTEKLER
Sıcaklıkİlkbaharda yastıklara dikilen solidago fideleri gündüz 21-27 0C gece ise 13-18 0C sıcaklığa ihtiyaç duyar.
Işık
Solidago çiçekleri doğal halde yaz sonunda açar. Kış ve bahar yetiştiriciliği için
vegetatif gelişme süresinde uzun güne ihtiyaç duyar. İyi bir gelişme için 16 saatten fazla gün uzunluğuna ihtiyacı vardır. Dipten gelen sürgünler 38-46 cm’ye uzadığında kısa günlerde de çiçeklenebilir. Kısa günde ışıklandırma yapıldığında ise çiçek oluşumunun başlaması için 12 saatten fazla karanlık olmamalıdır. Çiçek dallarında tomurcuk rengi görüldüğünde kısa gün periyodu tamamlanmış demektir.
NemSolidago bitkisi yüksek toprak neminden hoşlanan bir bitkidir; bunun için de toprağın
her zaman nemli olması istenir. Bunu sağlamak içinde toprağın sık sık sulanması gerekir;
ancak fazla sulamanın da fideleri çürüteceği düşünülerek sulamanın kontrollü yapılması
gerekir.
Havalandırma
Solidago bitkisi yetiştiriciliği açık arazide yapıldığından havalanma ihtiyacı yoktur;
ancak kapalı alanlarda kısıtlı yapılan yetiştiriciliklerde fazla nemden fidelerin zarar
görmemesi için mutlaka havalandırma yapılmalıdır.
KÜLTÜREL İŞLEMLER
Sulama
Solidago bitkisi suyu çok seven bir bitkidir; ancak aynı oranda kuraklığa da dayanıklıdır fakat en iyi büyüme ve gelişme kuru dönemler boyunca düzenli olarak yapılan sulama ile elde edilir.
Gübreleme
Gelişmekte olan bitkilere düzenli olarak 50-100 ppm oranında azot (N) verilmelidir.
Hastalık ve Zararlılar Külleme: Yapraklar ve tomurcuklar pudralanmış gibi
beyazlaşır. Zamanla tomurcuklar düşer, yapraklar kıvrılıp kurur. Bitkinin görünüşünden dolayı ticari değeri düşer.
Kök boğazı çürüklüğü: Daha çok, fidelerin ilk dikildikleri zaman görülebilir. Sebebi derin dikim ya da fazla sulamadır. Mücadelesinde derin dikimden kaçınılmalı, sulama daha kontrollü olarak yapılmalıdır.
Kırmızı örümcek: Genellikle yaprakların alt yüzeyinde ördükleri ağlar arasında yavru ve yumurtaları ile birlikte bulunur. Yaprakların öz suyunu emerek zararlı olur. Zarar sırasında bazı toksit maddeler salgılayarak bitkilerin zayıflamasına neden olur. Yaprakların emgi yerlerinde önceleri küçük beyaz lekeler oluşur. Zararlı yoğunluğu attıkça bu lekeler birleşir. Sonuçta yaprağın rengi önce açılır, sonra kızarır ve kahverengine dönüşür.
Yapraklar sarararak döküldüğünden, solidagoların büyümesi durur. Zarar gören yapraklar sararır, kıvrılır ve dökülür.
Galeri sineği: Ergin sineğin faaliyeti bütün yıl sürer. Yaprağın epidermisi arasına bırakılan yumurtalardan çıkan larvalar, yaprak epidermisini yiyerek beslenir. Larvaların beslenirken açtıkları galeriler, tüm yaprağı kaplayarak bitkinin fotosentez yapmasını engeller. Bu yapraklar daha sonra kuruyarak dökülür. Beslenemeyen bitki zayıflar, kurur ve önemli kayıplar oluşur.
