TÜRKİYEDEKİ BOR MİNERALLERİ,BOR MİNARELLERİNİN ÇIKTIĞI İLLER,BOR MİNERALİ
TÜRKİYEDEKİ BOR MİNERALLERİ
Çok geniş ve çeşitli alanlarda ticari olarak kullanılan bor mineralleri ve ürünlerinin kullanım alanları giderek artmaktadır.
Ülkemiz bor rezervi bakımından Dünya’nın en zengin yataklarına sahiptir. Bu nedenle, bor madeninin çoğu ihraç edilmektedir.
Bor madeninden elde edilen boraks ve asit borik nükleer alanda, jet ve roket yakıtında katkı maddesi olarak, ayrıca sabun, tekstil, cam, seramik ve kâğıt sanayii gibi alanlarda kullanılır.
Bor mineralleri Susurluk ve Bigadiç (Balıkesir), Emet (Kütahya) , M.Kemalpaşa (Bursa) ve Seyitgazi (Eskişehir) çevresinde çıkarılır.
Çıkarılan mineraller Bandırma (Balıkesir) ve Kırka (Eskişehir)
yörelerindeki fabrikalarda işlenir.
yörelerindeki fabrikalarda işlenir.
BOKSİT (ALÜMİNYUM)
Alüminyumun hammaddesi olan boksit çok hafif olduğundan uçak sanayiinde, otomobil, ev, elektrik malzemesi yapımında kullanılır.
Boksit yatakları Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya), İslahiye (G. Antep) ve Milas (Muğla) civarında bulunur. Buralarda çıkarılan boksit, Seydişehir alüminyum tesislerinde işlenmektedir.
BARİT
Petrol ve gaz sondajlarında baskıyı kontrol etmek ve patlamalar sırasında kuyu duvarlarını sabitleştirmekte kullanılır. Suda erimeyen bir maden olduğundan boya, deri, kimya, cam ve kauçuk sanayiinde kullanılır.
Ülkemiz barit yatakları bakımından zengin sayılır. Alanya ve Gazipaşa (Antalya) ,Elbistan (K.Maraş), Muş, G.Antep, Giresun, Çanakkale, Kocaeli ve Eskişehir çevresinde barit yatakları bulunmaktadır.
Buralardan çıkarılan barit; İzmir, İzmit, Eskişehir, Antalya ve Elazığ’daki barit unu fabrikalarında işlenir.
FOSFAT
Fosfat kayasının % 85’i gübre olarak kullanılmaktadır. % 15’lik bölümü ise yem, gıda, deterjan, alaşım metalürjisi, kağıt, kibrit, su tasfiyesi, harp sanayi ve kimya sanayinde kullanılmaktadır.
Türkiye’de fosfat yatakları sınırlı sayıda olup bunlar Adıyaman, G.Antep, Mazıdağı-Mardin, Bingöl ve Bitlis illerindedir.
Buralardan elde edilen fosfat Mazıdağı (Mardin) fosfat işletmelerinde işlenmektedir. Üretimimiz tüketimimizi karşılamamaktadır. Bu nedenle fosfat ithal edilmektedir.
TUZ
Türkiye tuz yatakları bakımından son derece zengindir. Kaya tuzu yatakları üçüncü jeolojik zamanda, kapalı göl havzalarında suların buharlaşması ile oluşmuştur.
Ülkemizde tuz denizlerden, göllerden ve kaya tuzu yataklarından elde edilir.
Deniz ve göllerde tuz elde edilen alanlara tuzla adı verilir.
Türkiye’deki tuz üretiminin çoğu, Tuz Gölü ile İzmir Çamaltı Tuzlası’ndan sağlanır.
Kaya tuzu yatakları, Çankırı, Kırşehir, Nevşehir, Kars, Erzurum ve Iğdır çevresinde bulunmaktadır.
Tuz , kimya sanayii, dericilik, konserve ve salça sanayiine kadar bir çok alanda kullanılır.
MANGANEZ
Çeliğe sertlik kazandırmak ve direncini artırmak için kullanılır.
Muğla, Denizli, Kastamonu, Ceyhan-Adana, Artvin , Rize, Trabzon, Kilis ve Sivas çevresinde manganez yatakları bulunur. İhtiyacı karşılamaz. Bu nedenle ithal edilir.
ANTİMON
Antimon, endüstride metalik ya da türevleri şeklinde kullanılmaktadır. Ancak türevleri şeklinde kullanımı çoğunluktadır.
Metalik antimon sağladığı avantajlar sebebiyle kurşun ve diğer metallerle alaşım oluşturmakta yoğun olarak kullanılmaktadır.
Akümülatör imali, lehimcilik, matbaa harfi imali, askeri amaçlı malzemeler imalinde, metal kaplamada, seramikte ve emayede yaygın olarak kullanılmaktadır.
Antimon yatakları; Balıkesir, İzmir, Kütahya ve Tokat illerinde bulunmaktadır.
CİVA
Tek sıvı madendir. Zirai ilaç yapımında, kâğıt sanayiinde, suni gübre üretiminde , boya sanayiinde , altın ve gümüş üretiminde kullanılır.
İnsan sağlığına verdiği zararlar ve çevre kirliliği oluşturması gibi nedenlerden dolayı civa işletmeleri kapanmıştır.
MERMER
Ülkemiz mermer bakımından zengindir. Madencilik sektöründe mermer ve sert taş ihracatı ilk sırayı almaktadır.
Mermerin başlıca tüketim alanları; inşaat sektörü, güzel sanatlar alanı ve dekorasyondur. En geniş kullanım alanını inşaat sektörü teşkil eder.
Mermer yataklarımızın çoğunluğu Marmara ve Ege Bölgeleri’ndedir.
LÜLE TAŞI
Eskişehir çevresinde çıkarılır ve işlenir. Süs eşyası yapımında kullanılır.
Yurdumuz dünyanın en kaliteli lüle taşı rezervlerine sahiptir.
OLTU TAŞI
Erzurum’un Oltu ilçesinde çıkarılır ve işlenir. Süs eşyası yapımında kullanılır.
ASBEST (AMYANT)
Yüksek sıcaklığa dayanır. Isıya dayanıklı araç ve gereç yapımında kullanılır. Konserojen madde bulundurması nedeniyle, kullanımı sınırlandırılmıştır.
Asbestin kullanıldığı başlıca ürünler; basınca dayanıklı borular, çatı malzemesi eternit yapımında , fren balataları, çeşitli contalar, özel filtreler, kağıt ürünleridir.
Önemli asbest yataklarımız; Eskişehir, Balıkesir, Amasya, Sivas ve İskenderun – Hatay’dır.
FELDİSPAT
Seramik, fayans, cam , kaynak elektrotları ve boya sanayiinde hammadde olarak kullanılan önemli bir mineraldir.
Türkiye dünya feldispat üretiminde birinci sıradadır ve ihraç edilmektedir.
Başlıca feldispat yataklarımız; Demirci-Manisa, Simav-Kütahya, Çine-Aydın, Yozgat, Kırşehir ve Artvin yörelerindedir.
Alüminyumun hammaddesi olan boksit çok hafif olduğundan uçak sanayiinde, otomobil, ev, elektrik malzemesi yapımında kullanılır.
Boksit yatakları Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya), İslahiye (G. Antep) ve Milas (Muğla) civarında bulunur. Buralarda çıkarılan boksit, Seydişehir alüminyum tesislerinde işlenmektedir.
BARİT
Petrol ve gaz sondajlarında baskıyı kontrol etmek ve patlamalar sırasında kuyu duvarlarını sabitleştirmekte kullanılır. Suda erimeyen bir maden olduğundan boya, deri, kimya, cam ve kauçuk sanayiinde kullanılır.
Ülkemiz barit yatakları bakımından zengin sayılır. Alanya ve Gazipaşa (Antalya) ,Elbistan (K.Maraş), Muş, G.Antep, Giresun, Çanakkale, Kocaeli ve Eskişehir çevresinde barit yatakları bulunmaktadır.
Buralardan çıkarılan barit; İzmir, İzmit, Eskişehir, Antalya ve Elazığ’daki barit unu fabrikalarında işlenir.
FOSFAT
Fosfat kayasının % 85’i gübre olarak kullanılmaktadır. % 15’lik bölümü ise yem, gıda, deterjan, alaşım metalürjisi, kağıt, kibrit, su tasfiyesi, harp sanayi ve kimya sanayinde kullanılmaktadır.
Türkiye’de fosfat yatakları sınırlı sayıda olup bunlar Adıyaman, G.Antep, Mazıdağı-Mardin, Bingöl ve Bitlis illerindedir.
Buralardan elde edilen fosfat Mazıdağı (Mardin) fosfat işletmelerinde işlenmektedir. Üretimimiz tüketimimizi karşılamamaktadır. Bu nedenle fosfat ithal edilmektedir.
TUZ
Türkiye tuz yatakları bakımından son derece zengindir. Kaya tuzu yatakları üçüncü jeolojik zamanda, kapalı göl havzalarında suların buharlaşması ile oluşmuştur.
Ülkemizde tuz denizlerden, göllerden ve kaya tuzu yataklarından elde edilir.
Deniz ve göllerde tuz elde edilen alanlara tuzla adı verilir.
Türkiye’deki tuz üretiminin çoğu, Tuz Gölü ile İzmir Çamaltı Tuzlası’ndan sağlanır.
Kaya tuzu yatakları, Çankırı, Kırşehir, Nevşehir, Kars, Erzurum ve Iğdır çevresinde bulunmaktadır.
Tuz , kimya sanayii, dericilik, konserve ve salça sanayiine kadar bir çok alanda kullanılır.
MANGANEZ
Çeliğe sertlik kazandırmak ve direncini artırmak için kullanılır.
Muğla, Denizli, Kastamonu, Ceyhan-Adana, Artvin , Rize, Trabzon, Kilis ve Sivas çevresinde manganez yatakları bulunur. İhtiyacı karşılamaz. Bu nedenle ithal edilir.
ANTİMON
Antimon, endüstride metalik ya da türevleri şeklinde kullanılmaktadır. Ancak türevleri şeklinde kullanımı çoğunluktadır.
Metalik antimon sağladığı avantajlar sebebiyle kurşun ve diğer metallerle alaşım oluşturmakta yoğun olarak kullanılmaktadır.
Akümülatör imali, lehimcilik, matbaa harfi imali, askeri amaçlı malzemeler imalinde, metal kaplamada, seramikte ve emayede yaygın olarak kullanılmaktadır.
Antimon yatakları; Balıkesir, İzmir, Kütahya ve Tokat illerinde bulunmaktadır.
CİVA
Tek sıvı madendir. Zirai ilaç yapımında, kâğıt sanayiinde, suni gübre üretiminde , boya sanayiinde , altın ve gümüş üretiminde kullanılır.
İnsan sağlığına verdiği zararlar ve çevre kirliliği oluşturması gibi nedenlerden dolayı civa işletmeleri kapanmıştır.
MERMER
Ülkemiz mermer bakımından zengindir. Madencilik sektöründe mermer ve sert taş ihracatı ilk sırayı almaktadır.
Mermerin başlıca tüketim alanları; inşaat sektörü, güzel sanatlar alanı ve dekorasyondur. En geniş kullanım alanını inşaat sektörü teşkil eder.
Mermer yataklarımızın çoğunluğu Marmara ve Ege Bölgeleri’ndedir.
LÜLE TAŞI
Eskişehir çevresinde çıkarılır ve işlenir. Süs eşyası yapımında kullanılır.
Yurdumuz dünyanın en kaliteli lüle taşı rezervlerine sahiptir.
OLTU TAŞI
Erzurum’un Oltu ilçesinde çıkarılır ve işlenir. Süs eşyası yapımında kullanılır.
ASBEST (AMYANT)
Yüksek sıcaklığa dayanır. Isıya dayanıklı araç ve gereç yapımında kullanılır. Konserojen madde bulundurması nedeniyle, kullanımı sınırlandırılmıştır.
Asbestin kullanıldığı başlıca ürünler; basınca dayanıklı borular, çatı malzemesi eternit yapımında , fren balataları, çeşitli contalar, özel filtreler, kağıt ürünleridir.
Önemli asbest yataklarımız; Eskişehir, Balıkesir, Amasya, Sivas ve İskenderun – Hatay’dır.
FELDİSPAT
Seramik, fayans, cam , kaynak elektrotları ve boya sanayiinde hammadde olarak kullanılan önemli bir mineraldir.
Türkiye dünya feldispat üretiminde birinci sıradadır ve ihraç edilmektedir.
Başlıca feldispat yataklarımız; Demirci-Manisa, Simav-Kütahya, Çine-Aydın, Yozgat, Kırşehir ve Artvin yörelerindedir.
