EKRAN KARTLARI,EKRAN KART ÇEŞİTLERİ
EKRAN KARTLARIEkranda oluşacak görüntü;işlemci ile monitör arasında bir Arabilim olan ekran kartı tarafından toplanır Bilgisayarın oluşturduğu bilgiler, ekran kartı tarafından monitöre video sinyali olarak gönderilir.
Ekran kartları genel olarak 4 bölümden oluşur. Bunlar;
•Ekran Belleği
•Video Denetleyicisi
•Video RAM
•Karakter Üretici
Video Ram de saklanan bilgiler, video denetleyicisi tarafından düzenli aralıklarla okunarak bu bilgiler monitöre gönderilir.
Ekran kartları 18.4 khz-56 khz arasında yatay tarama, 50 hz-70hz arasında düşey tarama frekanslarında çalışmaktadırlar. Bu tarama hızları kullanıldıkları monitörle uyumlu olmak zorundadır
Düşey tarama hızı ekranın ne kadar sıklıkla yenileneceğini yatay tarama hızı ise, piksel satırlarının ne kadar hızlı oluşturulacağını belirler
Ekran Kartları Çözünürlük Renk ve Hızlarına Göre Çeşitlere Ayrılmaktadır Bazıları Şunlardır
MDA Monochrome Display Adapter
PC lerin ilk yıllarında en çok kullanılan kartlardır. Bu kartlar, sadece harfleri, sayıları ve ASCII karakter setinde bulunan özel simgeleri gösterebiliyordu. Çözünürlüğü, 720*350 piksel’ dir.
80 karakter alabilen, 25 satır görüntüleyebilen 4 KB’ lık bir Video RAM’ ı vardır. 18.4 KHz yatay, 50 Hz düşey frekanslardadır.
CGA Color Graphics Adapter
IBM tarafından üretilen ilk renkli ekran kartıdır.16 renk gösterebililen CGA monokron ekranlara da uyumlu çalışmaktadır.
16 renkte 160*100 piksel, 2 renkte 640*200 piksel çözünürlüğü vardır. 15.7 KHz yatay, 60 Hz düşey frekaslardadır. 64 KB video RAM’ ı vardır.
EGA Enhanced Graphics Adapter
EGA kartı, CGA’ den sonra çıkarılan ve çok daha gelişmiş olan bir karttır. 16 renkteki ekran çözünürlüğü, 640*350’ ye yükselmiştir.
64 KB ile 256 KB arasında video RAM a sahip olabilmektedir. 640*350 piksellik çözünürlükte 80 karakter 43 satır görüntülenebilir. 18.4-22 KHz yatay, 50-60 Hz düşey frekanslardadır.
VGA Video Graphics Array
Kullanılan en yaygın ve en iyi ekran kartıdır. Önceki tüm kartlara oranla çok daha iyi bir görüntü kalitesi sunar. Diğer kartlardan farklı olarak anolog sinyaller kullanır.
256 rengi görüntüleyebilir. Video RAM’ ı 356 KB ile 2 MB arasında değişmektedir. Yeni üretilen VGA kartlarda 4 MB RAM kullanılarak 24 milyon renk görüntülenebilmektedir.
VGA kartın önceki tüm kartlardan farkı, monitöre sayısal sinyal yerine anolog sinyal göndermesidir. Sayısal sistemde, görüntü birkaç ayrı tel üzerinden monitöre iletilmekteydi. Anolog sistemde ise görüntü video sinyalinin voltaj seviyesine bağlı olarak iletilir.
VGA kartları üzerinde sayısaldan anologa çevirici ( DAC/Digital-to-Analog Converter devreler vardır.BIOS’ u kendi üzerindedir.
Ekran Kartının Esrarı
Ekranınızı yenilerken kullanmak üzere bazı terimlerin anlamını öğrenmek gerekir
Pixel
Video sinyalini görüntüye çeviren tüp, monitörün ön Camında noktalar oluşturur. Bu noktalara pixel denir.
Çözünürlük Resolution
Buna Windows ekran alanı diyor. Bir monitörün görüntü oluşan camını kareli Kağıt gibi düşünün. Bir ekran dolusu görüntü oluşturmak için kaç satır ve kaç sütun pixel kullanılıyor? Bu sorunun cevabı ekranınızın çözünürlüğünü verir. Ne kadar çok sütun ve satır varsa, ekranın çözünürlüğü o kadar yüksek demektir. Çözünürlük ne kadar yüksekse, ekrana o kadar çok “şey” girer. Çözünürlük ne kadar yüksek olursa pixeller o kadar küçük olacaktır.
Renk
Bilgisayar ekranında renk, kırmızı,mavi ve yeşil renklerin çeşitli oranlarda karışımı ile elde edilir. Ekran kartınızın hafızası ve diğer marifetleri ne kadar yüksekse ekranınız doğal renklere o kadar yakın renkler gösterebilir.
Dot-Pitch
Ekranda görüntü oluşturan pixellerin arasındaki boşluktur. Bu rakam ne kadar küçükse ekranın görüntüsü o kadar berrak olur.
Yenileme Oranı Refresh Rate
Monitör işletim sisteminin bütün ekranı yeni baştan oluşturmasına saniyede kaç kere izin verebilir? Bu rakam ne kadar büyükse, ekran o kadar az ‘göz kırpar’.
Multiscan
İşletim sistemi veya bir programın farklı çözünürlükte veya farklı yenileme oranı ile sinyal göndermesi halinde monitörün kendini bu yeni sinyale uyarlayabileceğini gösterir.
Hafıza
Ekran kartı üzerindeki Ram miktarıdır. Bilgisayarın anakart üzerindeki hafızasından ayrı olarak, ekranla ilgili işler için ekran kartı kendi Ram’ine dayanırsa ve bu Ram ne kadar çok olursa, ekran o kadar yüksek çözünürlüğe, renk sayısına ve yenileme oranına sahip olabilir. Bazı kartların Ram’i sabittir; bazılarına ise tıpkı anakarta hafıza ekler gibi Ram chipi eklemek mümkündür.
Sürücü
Ekran kartınızı işletim sistemine tanıtan ve kendi üzerinden monitöre nasıl bilgi gönderileceğini öğreten programcıktır. Alacağınız ekran kartının işletim sisteminize uygun sürücüsü olması gerekir. Windows 98, bazı kartları, Windows 95 sürücüsü ile kullanabilir; bazı kartları kullanamaz. Kart alırken kutunun üzerinde bilgisayarınızda kurulu işletim sistemine uygun sürücüsü bulunup bulunmadığını dikkatle inceleyin.
OFİS UYGULAMALARINDA EKRAN KARTININ ROLÜ
Seçim sırasında en az sorun oyun oynamayan çoklu ortam ve video uygulamalarına ilgisi az olan kullanıcılar için bir ekran kartı seçiminde ortaya çıkar.Word Outlook yada Excel ’ de açılacak çalışma sayfalarının veya seyahat bültenlerinin 2-3 milisaniye yavaş yada hızlı kaydırılması önemli bir rol oynamayacaktır.Burada kesin olan bir şey var ki o da ucuz yada pahalının saptanmasıdır.
Tanınmış bir üreticinin kartını aldığınızda uzunca bir süre farklı işletim sistemleri içinde sürücü desteğinizi garantilemiş olursunuz Böylelikle yeni bir ekran kartı da yanlış bir seçim olabilir.8 MB tan daha fazla grafik hafızasına sahip kartlar büyük ve yüksek çözünürlükte çalışan monitörler için güvenilir bir seçim olacaktır Üreticilerin önerisi ise en azından 16 MB hafızaya sahip bir ekran kartıdır Böylelikle küçük oyunlar , sanal satranç maçları ve iş zamanı dışındaki ilgilerinize de imkan sağlayacaktır Ayrıca satın almadan önce Ambalaj üzerinde yada ekran kartının üreticisinin internetteki sayfasında sürekli kullanacağınız ekran çözünürlüğünün 85 Hz ekran yenileme hızında gösterilebilmesine dikkat edin. Böylelikle Gün boyu yorulmadan ve gözlerinize zarar vermeden çalışabilirsiniz.
Zincirin sınırlı halkalarından biri de mümkün olan yenileme hızını kartınızla beraber desteklenmesi gereken monitörünüzdür Yeni neslin TFT ( Thin Film Transistör İnce Film Transistör )monitör sahipleri için Dijital bağlantı arabirimi aracılığıyla kart üzerindeki en iyi resim kalitesini elde etme imkanı tanınmaktadır.
DVD LERİ SEYRETMEK İÇİN NASIL BİR EKRAN KARTI GEREKLİ
Gelişen teknoloji sinemayı DVD’ ler ile ayağınıza getiriyor.400 MHz üstü Pentium II yada Celeron işlemcili bilgisayarlar ve uygun bir DVD sürücü ile evinizdeki PC’ nizin ekranını canlandırabilirsiniz.
Güncel ekran kartları da sıkıştırılmış video görüntülerinin işlenmesi sırasında sık sık karta dahil edilmiş chip özellikleriyle CPU ya destek olurlar. Buna iyi bir örnek ATI’ nın grafik chipine iDCT fonksiyonunu dahil etmesidir. Zayıf işlemci gücüne sahip bilgisayar sahipleri de ek olarak MPEG-2 Decoder kartlarıyla Hollwood u Masa üstüne taşıyabilirler Özellikle hızlandırıcı kartlara bundle edilen ve DVD sürücüleriyle birlikte verilen yazılımlar da oldukça ekonomiktir Ekran kartı yada ek video kartınızda Video-Out çıkışı bulunması da oldukça pratiktir. Böylelikle ekranınızda ki görüntüyü sadece daha büyük bir Televizyona aktarmakla kalmaz prensip olarak oynatılan filmleri yada sunumlarınızı video cihazınıza da gönderebilirsiniz. Olması muhtemel MacroVision sinyalleri birçok ekran kartı üzerinde uygun araçlarla pasif hale getirilebilir Bu işlem ancak kopya tutkusu olamayanlara tavsiye edilir çünkü televizyondaki resim kalitesi bu durumda biraz olsun düzeltilecektir
Macrovision’ u pasif hale getirmenizi sağlayacak yardımcı yazılım kaynaklarına internet üzerindeki sayfalarda ve forumlarda rastlayabilirsiniz. Ticari amaçlı olarak yıllardır video kayıt cihazları arasında kullanılan sinyal düzeltici donanımlarda bulunmaktadır. Bu siyah kutucuklar çok yönlü olup bağımsız olarak bilgisayar tarafından da kullanılabilirler.
TV VE VİDEO GÖSTERİMİ SIRASINDA EKRAN KARTININ ÖNEMİ
Anlatıldığı gibi monitörünüzdeki içeriğin televizyona aktarılması oldukça pratiktir Örneğin büyük bir gruptaki iş arkadaşlarınıza bir sunum yaparken seyahat resimlerinizi yada arkadaşlarınızla çektiğiniz amatör filmi seyrederken yada çok daha basit olarak çok heyecanlı bir oyunu büyük bir TV ile oynamak istediğinizde grafik kartınızın üzerindeki TV çıkışına başvurabilirsiniz Maalesef üreticiler arasında kalite yönünden farklılıklar bulunmaktadır Her üretici elindeki imkanların yüzde yüzünü sürücüleriyle de desteklemezler Resmin uzunluğu yada renginin açıklığı değiştirilemediği gibi görüntü de ortalanamayabilir.Televizyonda bulunan parlaklık büyüklük vb. ayarlarının bulunmaması da büyük bir eksiklik oluşturuyor .TV yada monitör seçeneklerinden aynı anda sadece birini seçebiliyor olmanız da umudunuzu kırabilir.
Bazı durumlarda monitör aynı zamanda Televizyon aygıtınız tarafından da desteklenebilir fakat CRT (Cathode Ray Tube ) Display lerde uygun olmayan 50 Hz lik yenileme hızı titremelere neden olacaktır. Eğer ekran kartınızın TV girişi bulunuyorsa örneğin video Kamera DVD oynatıcı ve benzeri kaynakların sinyal çıkışlarını bilgisayarınızla birleştirebilirsiniz Bu sayede istediğiniz bir anda işlemciniz ve üreticinin sağladığı yazılımlarla MPEG-1 yada MPEG-2 eşzamanlı sıkıştırma formatlarını kullanarak görüntüleri sabit diskinize kaydedebilirsiniz.
Kayıt süreniz sadece sabit diskinizin kapasitesiyle sınırlandırılacaktır. Sonuç genel olarak görüntü üzerinde ciddi bir çalışma için uygun değildir ve sadece ek özellik olarak görülmektedir. Bu alanda analog yada dijital olarak iyi bir sonuç almak için özel görüntü kayıt kartları ( Grabber ) bulunmaktadır. Bununla birlikte bir diğer eklenti de TV-Tun er lardır.Bu tür bir Tuner bilgisayarınızı geniş imkanlı bir çoklu ortam merkezi yapmanızı ve TV kanallarını da seyredebilmenizi sağlar. Kullandığınız yazılıma göre Tuner zaman ayarlaması yaparak seyretmek istediğiniz kanalları sabit diskinize kaydedebilen bir video görevi de görebilir.
Sadece TV Tuner görevi gören özel kartlar ise bu ek özellikleri herhangi bir bilgisayar üzerinde yerine getirmek üzere tasarlanmıştır. Yine de bilgisayarınızın sistemine ve üzerindeki donanıma göre çoğu zaman ciddi sürücü ve Overlay sorunları meydana gelmektedir. Bu yüzden üretici tarafından verilen yazılımlar her durumda en yeterli ve az talebe cevap verecek şekilde hazırlanırlar.
MATROX EKRAN KARTINDAKİ DUALHEAD’ İN GETİRDİKLERİ
Üretici firma Matrox bazı kartlarında monitör bağlantısının esnekliği ve yazılım uyumluluğu için Dualhead özelliğini kullanıyor. Bu tür bir donanıma sahip kart aynı anada iki monitöre yada bir monitör ve bir TV ’ a görüntü gönderebilme imkanı sunar. Bunun yanında iki görüntü çıkışının da renk , çözünürlük ve yenileme hızı ayarları yapılabilmektedir. Her görüntü birbirinden bağımsız olarak ayarlanabilir
Bu işlemin bir çok kullanım alanı vardır. İki ekran ile CAD yada DTP işleri birinde yapılırken diğer ekranda da mönüler ve simgeler yönetilebilir. Böylelikle en iyi görüntüyü yakalayıp işlerinizin kolaylaştırılmasını sağlayabilirsiniz Örneğin ikinci ekranda bir detaya yaklaşırken ilk ekranda görünüm değişmeden kalabilir
Tüm bu özellikler CAD kullanıcıları için pratik ve ihtiyaç duyulan işlemlerdir Daha kolay bir kullanım alanı da iki farklı yazılımın da farklı pencerelerde açılmasıdır Böylelikle Excel de tablolarla tam ekran ve konforlu bir şekilde çalışırken Word yazılımını da arkaya göndermenize gerek kalmadan diğer ekranda çalışma imkanı bulabilirsiniz.
GEREKLİ OLAN TÜM ÖZELLİKLERDEN BİRAZ
Eğer bilgisayarınızı ne tür fonksiyonlar için kullanacağınıza emin değilseniz geniş kullanım alanı olan bu Mainstream ekran kartı almanız uygun olacaktır. Bunun için nasıl bir kart tercih edilmelidir En iyi transfer hızlarını AGP arabirimi ile elde edebileceğiniz için en azından 2 x AGP yeterli olacaktır.32 MB grafik hafızası günümüzde çoğu kartta standart hale gelmiştir Eğer 3D Shooter hayranı değilseniz 16 MB da yeterli olacaktır.
Bunun dışında kesinlikle oldukça pahalı DDR ekran kartı hafızası da tercih etmek zorunda değilsiniz Ekran kartı için ayıracağınız fazla miktarda bir parayı hızlı bir işlemci yada ek sabit disk alanını edinmek için kullanmanız daha mantıklı olacaktır.
Bu durumda ekran kartı seçiminizin ATI–RAGE–PRO G400 TNT-2 GeForce chipsetli yada eşdeğer bir model olması kişisel gereksiniminize kalmıştır. Yine de her durumda seçiminizin TV-Out Dualhead yada Video-ln gibi özellikleri sağlayıp sağlamadığınıza dikkat etmelisiniz. Çünkü ayrıca donanımlar edinmek pahalı olacağından ya imkansız yada çok zor bir durum oluşturacaktır.
3D OYUNLAR SÖZKONUSU OLDUĞUNDA DURUMLAR FARKLI
Ekran kartları işlemcinin kart tahtını sarsacak kadar güçlüdürler Bu durumda kendini sadece fiyat yönünden kanıtlamakla kalmaz uygulama teknolojisinde de bir grafik chipinin Bus Genişliği Transistör Sayısı Hafıza Saat Hızı ve Hafıza Arabirimi en az Pentium yada Athlon lardaki kadar önemlidir
Artık CPU unreal Diablo Halflife gibi geniş kapsamlı sanal dünyaların yaratılmasında yalnız değildir Her zaman büyüyen ölçülerdeki görevler grafik chipi tarafından üstlenilir. Bu yüzden grafik chiplerinden konu edilirken CPU değil de GPU ( Grafik Processing Unit ) olarak adlandırılırlarTabiki her zaman için hızlı bir CPU temel şarttır fakat ekran kartının yaptığı görevi asla küçümsememek gerekir Çünkü sanal bir dünya yapısı için çok karmaşık hesaplamalar yapılması gerekir.
OYUN GRAFİKLERİ ÜÇGENLER KAPLAMALAR VE IŞIKLANDIRMA
Tüm bu bahsedilen 3D oyunların temelini ve içerisinde geçen yaratıkları hareketli yada hareketsiz nesneleri üçgenler ( Triangle )ve bunların birleşiminden oluşan kafes ağları meydana getirir Görüntünün yapısında bu üçgenlerden ne kadar fazla olursa oluşturulan dünya da o kadar gerçekçi ve detaylı olacaktır
Bu üçgenlerin her biri üç köşesinin koordinatlarını ve oluşan bu yüzeyin yüzey yapısı ve aydınlatma bilgilerini içerirler. Günümüz oyunlarında gerçekçi bir etki bırakabilmek için yarım milyona yakın üçgen kullanılmaktadır Oyun içinde de akıcı geçişler için bu çözünürlükte saniyede 25 resim yaratılır Bir bakışta görülemeyen saydam üçgenler yeterli olmadığı için bu yüzeyler kaplamalarla ( Texture ) örtülür Bu kaplamalar her açıda ve uzaklıkta bulunacağından geniş kapsamlı filtreleme sistemleri ( bilincar trilincar , anisotrop ) kullanarak görüntülenen biçimin bozulmasından kaçınılır Ardından görünebilirliklerine göre art arda sıralanırlar. Örneğin bir sahnede Araba evin arkasında durduğu için görünmüyorsa normal olarak da hesaplanmaması gerekir. Oyundaki tüm nesneler yerlerini belirten bir de derinlik bilgisine ( Z koordinatı )sahiptirler.
Bunların yardımıyla işlemci hesaplamaları daha da belirginleşir Bu noktaya kadar tüm hesaplamalar CPU yada ekran kartı için oldukça kolay olacaktır Çünkü bir grafik uygulamasının en iddialı yanı ışıklardır Ortama gerçekçi ve ilginç bir biçim vermek için ışıkların iyi kullanılması gerekir. İster spot global ışık isterse de yayılmış yada parlak ışık ( Specular Lighting ) olsun aydınlatma efektlerinin hesaplanması çok hassastır Bir sahnede en iyi izlenimi bırakabilmek için arzu edilen ışık sayısı aynı anda 8 ile 16 arasındadır. burada zayıf sistemlerde de iyi sonuçlar elde edebilmek için ışık efektlerinin eşzamanlı hesaplanması yerine bazı hilelere başvurulur.
Çok efekt bulunan bir aydınlatma için Lightmaps olarak adlandırılan ve ışıklara göre önceden hesaplanmış kaplamalar kullanılır. Ekran kartı üzerindeki Texture birimi artırıldıkça tamamlanmış modellerin de oluşması hızlanır.
Üçgen koordinatlarından oluşan kaba iskelet ağının sanal dünyayı oluşturması adımlarını ancak bütünlüğün sağlanmasıyla tamamlanabilir. Daha çok donanım kullanımı ve elde edilen performans artışları sayesinde Bump-Mapping , Anti – Aliasing , Fogging , Blending ve diğer özel efektler de yaratılır. Son olarak hesaplanan sahneler ekranınıza ulaşır.
MAKSİMUM OYUN KEYFİ İÇİN YÜKSEK HIZ
Bu koşulda nVidia ( GeForce 256 vb. GeForce 2 GTS ) 3dfx ( Voodoo5 ) ve ATI
Radeon ) gibi büyük firmalar high-end oyunculara kendini kanıtlamış durumdalar. Farklı chip üreticilerinin sağladığı yararlar yada sakıncalar internet üzerindeki birçok forumda halen yoğun bir şekilde tartışılmaktadır. Uç noktalarda birçok konuya dikkat etmek gerekiyor: Bunlardan ilki DDR grafik hafızasının bir zorunluluk olduğu. Ayrıca bir ekran kartı en azından 32 MB hatta 64 MB olması gerekiyor.4 hızlı AGP slotlarının kullanımı halen yaygınlaşmış değil , ancak daha önceden hesaplanan performans artışı diğer sistem donanımları tarafından örneğin donanımlar arası veri transferi sayesinde büyük bir oranda aşağı çekilecektir. Tüm bu bahsedilen High – end ekran kartları için yapılacak büyük harcamanın ise size kazandıracaklarına değmesi halen bir soru işareti.
EKRAN KARTLARI İÇİN İLK YARDIM
Bazı anlarda bir ekran kartının kurulumu şans oyununa benzer. Şimdi size en sık karşılaşılan sorunları ve bunların çözümlerini anlatacağız.
Modern ekran kartları her zaman daha iyi chipler ve daha fazla hafıza ile karşımıza çıkarlar. Bu durum karşısında piyasaya çıkan yeni nesil ekran kartları aralığı da kısalır. Sonuç olarak anakartlardan büyük beklentiler ve çalışma sırasında da uyum-sağlamlık sorunları ortaya çıkar.
Kritik sorun
Donanım uyumluluğu
Çoğu ekran kartının yüksek hızları karşısında akım ihtiyacı da artar. Bu durumda en kritik olanlar Voodoo3 3000 AGP, Voodoo3 3500, neredeyse GeForce-256 kartları ve yüksek overclock edilmiş TNT2-Ultra chipli kartlardır. İşin aslı eski anakartlarda AGP-Slot’ Una gerekli akım sağlanamaz. Bu durumda daha çok LX-chipsetli anakartlarda problemler yaşanır Örneğin Asus P2L97 yada Abit LX6 gibi özel durumdaki anakartlarda sorun oluşurken, daha çok markalı bilgisayarlarda tercih edilen bir anakart olan Intel AL440LX sorunsuz çalışır Kritik durumda olanlardan biri de Gigabyte’ın bazı BX anakartlarıdır.
Burada anakartın üzerindeki Voodoo3-Jumper olarak adlandırılan özelliğin bulunması için Revision numarası önemlidir. Bu ayar Voodoo3 yada GeForce256 ile çalışılırken aktif hale getirilir. Bu tür sorunlar İntel chipset taşımayanlarda da karşımıza çıkar: Örneğin ALI chipsetli Asus P5A bunlardan biridir. Burada USB portunu pasif hale getirip AGP geriliminide 3,6V’ a yükseltmeniz sorunu çözecektir. Bu hile bazı diğer kartlarda da uygulanabilir. Genel olarak eski anakartlar için yeni BIOS sürümlerini de yüklemeniz gerekecektir.
Size gerilim sorunu yaşatmayacak yeni nesil kartlar nVidia’nın GeForce2 GTS ve GeForce2 MX kartları olacaktır. Bu chipler 0,18 mikron teknoloji il üretilmişlerdir ve daha az akım ihtiyacı bulunur. En kötü durumda sorunlu anakartınızda çalışabilecek olan bir diğer ekran kartı da Elektrik ihtiyacını doğrudan güç kaynağından alan Voodoo5 5500 modelidir.
Bunun yanında anakartınızla ilgili dikkat etmeniz gereken birkaç nokta daha vardır. BIOS üzerinde mutlaka bir Interrupt’ ın ekran kartına tahsis edilmiş olması gerekir. Bu IRQ ekran kartını tek başına yönetebilmelidir, fakat ‘IRQ Holder for PCI Ssteering’ ile IRQ-Sharing de tehlike yaratmaz. Eğer başka bir dahili kart ekran kartıyla aynı IRQ’ yı kullanıyorsa BIOS’ Un farklı bir IRQ seçmesi yada en azından başka bir kartın PCI-Slotuna takılması için yardımcı olacaktır.
Verimliliğin anahtarı
Doğru sürücüler
Bir diğer önemli noktada anakart ve ekran kartınız için kullanılan sürücülerdir. VIA tabanlı anakartlarda sürücünün seçimi ve ayarlanması bazı hileler içerir. Genel olarak en yeni 4 in 1 sürücülerin kullanılması gerekir. Bu tür yeni sürücüleri VIA’ nın web sayfasında bulabilirsiniz. (www.viatech.com). VIA’ nın yeni chipsetlerinde BIOS ayarlarından 4x-AGP desteği kaldırıldığında 3D uygulamalar içinde bazı performans düşüşleri görülür.
Rage-128 chipli ATI kartlarda da bu duruma rastlanır Normal olarak AGP sürücünüzü Turbo modunda yüklemelisiniz. Sorunlarla karşılaştığınız takdirde ‘Normal’ moda ve 1x-AGP ile kısıtlamaya gidebilirsiniz. Eğer ALI Chipsetli Super-7-Board ekran kartı kullanıyorsanız güncel AGP sürücüleri her durumda yeterli olacaktır.
Bir diğer faktörde uygun ekran sürücüsüdür. Yeni chipsetlerde kartın hız ve sağlamlığı sürücü desteğiyle değiştirilebilmektedir. Bu durumda web sayfasından yeni sürümleri almalısınız. Video-In/Out özelliği bulunup sürücü tarafından desteklemeyen TNT yada GeForce ekran kartları için en güncel sürücüleri nVidia sitesinden alabilirsiniz.(www.nvidia.com). Windows 2000 içinde yeni sürücüler yeterli olacaktır.
AMD-Irongate tabanlı anakart sahibi Athlon sistemi kullanıcılarıda GeForce kartları için yardıma ihtiyaç duyacaklardır. Çünkü nVidia, 3.62 sürümüne sahip sürücülerde önceki AMD chipsetlerinde 2xAGP ve Sidebant-Addressing kapatıldığı için sorunlar ortaya çıkıyordu. ‘The Unofficial Detonator Resource Center’ web sitesi (www.dbsnet.co.za/detonator) üzerinde bulunacağınız GeTune ile bu fonksiyonları tekrar aktif hale getirebilirsiniz. Bu küçük araç bunun dışında da çok faydalı işlemler sunuyor. Çakışmasız bir sistem için tek şart yine de AMD-Northbridge 751’ in C5-Revision.
Ekran kartları hakkında karşınıza çıkabilecek özel sorunlara web’ de yer alan birçok sayfadan cevap alabilirsiniz. Örneğin GeForce kartları üzerine en iyi kaynak GeForce256 FAQ (www.tweak3d.net/faq) ve Voodoo için ise Voodoo Users sitesi (www.voodoo.dk/voodoousers).
SORULAR
1-)Monitördeki görüntüler yansıyor büyük olasılıkla çok düşük bir ekran yenileme frekansı yüzünden. Denetim masası/ Görüntü / Ayarlar / Gelişmiş / Bağdaştırıcı menüsünden de daha yüksek değer seçilemiyor ise sebebi ne olabilir?
Çözüm
Ekran kartı ve monitör sürücüleri otomatik olarak en uygun yenileme hızını ayarlamıyorlarsa duruma kendiniz müdahale etmeli ve yeni refresh rate oranı belirlemelisiniz.
Windows’un görüntü özelliklerinde size hangi refresh frekanslarını sunacağı sadece kurulu olan monitöre (daha doğrusu monitör sürücüsüne) bağlıdır. İlgili Windows sürücü veri tabanındaki sınır değerler ise gerçekten de oldukça düşük seçilmiş. En iyisi daha üst model bir monitör sürücüsünü kurun, böylece daha yüksek tazeleme hızlarına sahip olabilirsiniz.
Bir diğer olasılık da monitörünüz için uygun olan Windows sürücü veri tabanını (MONITOR.INF MONITOR1.INF vs) bulmak ve uç yenileme değerlerini değiştirmektir. Ancak bu yöntem zor olduğu kadar hatalara da açıktır. Göz sağlığı ve ergonomi açısından tazeleme hızının en az 75Hz olması gerekir.
2-)Bilgisayar ile çalıştıktan bir müddet sonra monitörde renkli pikseller veya görüntü deformasyonları ortaya çıkıyor ve daha sonra da çoğunlukla sistem kilitleniyor. Bunun nedeni ve çözümü ne olabilir?
Çözüm
Bu büyük ihtimalle termal bir problemdir. Özellikle yeni 3D kartların grafik işlemcileri aşırı derecede ısınabiliyorlar. Yeterli bir soğutmayı sağlamanız gerekiyor. Ekran kartı üzerindeki fanın işlevselliğini kontrol edin. Kartı gerekirse başka bir slota takın, diğer kartlarla bu şekilde arasında daha fazla boşluk olabilir ve daha kolay soğuyabilir. Kartın komşu yuvalarındaki slot kapaklarını sökmek de, daha fazla Hava alması açısından mantıklı bir çözüm olacaktır.
3-)Monitör daha boot sırasında bile kararıyor ve hiçbir görüntü gelmiyor ise bunun nedeni ve çözümü nedir?
Çözüm
Öncelikle monitörün Windows’un yüklenmesinden önce ( BIOS mesajları ) mi, yoksa Windows açılışında mı karardığını belirlemeli. İlk durumda önce monitör ve güç kablosunun düzgün olarak bağlı olup olmadığını kontrol edin. Daha sonra ekran kartının yuvasını tam olarak oturup oturmadığını denetleyin. AGP kartlar slot kapağına vidalı olsalar bile yuvalarından fırlayabilirler. Böyle bir durumda açılışta genelde 3 defa ‘biiip’ sesi duyarsınız ( kartın kısmen kontağa sahip olması da ses için yeterli oluyor).
Ekran ancak Windows açılışından sonra kararıyorsa sorun hatalı veya yanlış ayarlanmış bir sürücüden kaynaklanıyordur. Monitörün OSD (On Screen Display ) menüsünde çok yüksek bir ekran tazeleme frekansını seçili olup olmadığını görebilirsiniz
Çözüm için Windows’u güvenli kipte açın ( Boot sırasında [F8] tuşuna basılı tutun ) ve ekran kartı sürücülerini yeniden kurun. Uygun monitörü seçin. Zira Windows monitöre göre maksimum ekran tazeleme frekansını belirler.
4-)Monitör, GeForce veya Voodoo3 chip’li bir ekran kartı takıldığında kararıp kalıyor. Bunun çözümü nedir?
Çözüm
PC nin güç kaynağı çok güçsüz olabilir ve değiştirilmesi gerekebilir. Bahsedilen her iki chip de çok yüksek güç çekerler. Güç kaynağı 3.3 voltta 15 Amper ve 5 voltta ise 30 amper sağlayabilmelidir
5-)Sabit diske format atıp, yeni bir sistem ile yeni bir hayata başlamaya karar verdiniz. Ancak oyunlardan daha yüksek performans elde edebilmek için Direct-X 7 kullanmaya başladığınızdan beri ekran kartınızla 3B oyunları oynayamıyorsunuz. Bu sorunun kaynağı ne olabilir?
Çözüm
Buradaki sorunun kaynağı tamamen,geriye uyumlu olmayan Direct- 7 dir Bundan daha önemlisi ise Direct- X’ in üzerinde çalıştığı ekran kartı için doğru sürücünün kullanılmasıdır Windows versiyonunuza uygun bir sürücü kullanmak zorundasınız. Burada farklılık yaratan nokta ise Windows 95, Windows 95 OSR veya Windows 98 kullanıyor olmanızdır.Windows 98 ve Windows 98 SE ( Special Edition ) arasında ise herhangi bir fark yoktur Kullandığınız sistemin tam versiyonunu ise gizli bir program söyleyecektir Bunun için Başlat Çalıştır komutunu çalıştırın winver komutunu girin ve Tamam düğmesine tıklayın Daha sonra kullandığınız işletim sistemi için uygun sürücüyü internetten yükleyin.Windows veya ekran kartınız Direct-X sürücüsünün çalıştırılamayacağı kadar eski olabilir. Bu durumda bir Windows güncellemesi değil de komple yeni bir sisteme geçiş gerekli olacaktır ya da 2B oyunlarla yetinmek zorunda kalırsınız
