TÜRKİYE İKLİMİ,TÜRKİYEDE İKLİM
TÜRKİYE İKLİMİ
Türkiye, genelde Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. Ancak bununla beraber, birbirlerinden belirgin farklarla ayrılabilen karasal ve Karadeniz iklimleri de etkili olmaktadır.
Türkiye İkliminde Etkili Faktörler
Matematik Konumu
Türkiye konumu itibariyle güneş ışınlarının dik geldiği alanın dışındadır. Güneş ışınlarının düşme açısında yıl boyunca büyük farklar vardır. Bunun sonucu olarak Türkiye iklimlerinde yıllık sıcaklık farkları fazladır. Dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
Türkiye bulunduğu konumdan farklı hava kütlelerinin karşılaştığı yerde bulunmaktadır. Bu sebeple kışın görülen yağışlar genelde cephesel yağış şeklindedir.
Kıyılarımızda sıcaklık güneyden kuzeye doğru azalır.
Yer şekilleri (Yükselti ,dağların uzanış doğrultusu ve bakı)
Türkiye’de yer şekillerinin çeşitlilik göstermesinden dolayı kısa mesafede iklim değişimi fazladır ve aynı tarihlerde farklı mevsim özellikleri yaşanabilmektedir
Yurdumuzun kuzeyinde ve güneyinde dağlar kıyıya paralel uzandığından kıyı ile iç kesim arasında buralarda iklim farklılığı fazladır. Ege Bölgesi’nde ise dağlar kıyıya dik uzandığından farklılık daha azdır. Dağların kıyıya paralel uzandığı yerler daha fazla yağış alır. Örnek, Karadeniz ve Akdeniz kıyıları Ege kıyılarından daha fazla yağış alır.
Yükseltinin etkisiyle sıcaklık Türkiye’de batıdan doğuya doğru azalır. ayrıca yüksek yerler çevresine göre daha fazla yağış alırken, çukur yerler az yağış alır. Örnek, Doğu Anadolu Bölgesi İç Anadolu Bölgesi'nden daha fazla yağış almaktadır. Doğu Anadolu'da çevresine göre çukurda yer alan Iğdır çok az yağış almaktadır.
Bakı etkisinden dolayı dağlarımızın güneye bakan yamaçları bütün yıl kuzey yamaçlarına göre daha sıcaktır.
Denize göre konum
Kıyı bölgelerde nem fazla olduğunda buralarda hava geç ısınır, geç soğur. Sıcaklık farkları azdır. Kışlar ılık ve yağışlar fazladır. İç kesimlerde ise nem az olduğundan hava çabuk ısınır, çabuk soğur. Sıcaklık farkları fazla olur. Kışlar soğuk ve kar yağışlıdır ve yağış miktarı azdır.
Rüzgarların esme yönü
Türkiye’ye kuzeyden gelen rüzgarlar sıcaklığı düşürürken, güneyden gelenler sıcaklığı artırır (enlem etkisinden dolayı).
Basınç merkezleri
Türkiye etrafında oluşan basınç merkezleri de rüzgar ve yağış rejimi üzerinde etkili olmaktadır.
Yaz mevsiminde Atlas Okyanusu üzerinde oluşup genişleyen yüksek basınç ve Basra Körfezi üzerinde oluşan alçak basınç etkisi altına girer.
Kış mevsiminde ise, kuzeyden gelen soğuk hava, Akdeniz üzerinden gelen ılık ve nemli havanın etkisine girmektedir. Bu iki hava kütlesinin karşılaşması ile cepheler oluşmakta ve kıyılarda çoğunlukla yağmur, Trakya, iç ve yüksek kesimlerde kar yağışına neden olmaktadır.
