NEM ORANI,NEMLİLİK
NEMLİLİK
Nemlilik yer yüzünde canlı hayatının gelişmesinde ve devamında çok önemli bir unsurdur.
Nemlilik hava ve iklim şartları bakımından da çok önemlidir. Her şeyden önce yağışların kaynağı, havadaki su buharıdır.
Her sıcaklıkta buharlaşma gerçekleşir. Bu sebeple atmosferde sürekli bir miktar nem vardır. Buna atmosfer nemliliği denir.
Nemliliği ölçen alete de higrometre denir.
1.MUTLAK NEM
1 m³ hava içinde bulunan nemin gr olarak ağırlığına mutlak nem denir.
Su buharının miktarı hacim itibariyle hiçbir zaman havanın % 4’ünü aşmaz.
MUTLAK NEMDE ETKİLİ FAKTÖRLER
a) Buharlaşma Yüzeyi
Buharlaşma yüzeylerinden (okyanus , deniz , akarsu , göl ,buzul ve bitki örtüsü gibi) uzaklaştıkça mutlak nem azalır. Örnek; deniz kıyısından kara içlerine, ormanlık alandan ormansız alana gidildikçe mutlak nem azalır.
b) Sıcaklık
Sıcaklık arttıkça buharlaşma artacağından, genellikle mutlak nem de artar. Örnek; Ekvatordan kutuplara doğru mutlak nem azalır. Ayrıca yazdan kışa, gündüzden geceye geçildiğinde mutlak nem azalır.
Uyarı!
Sıcaklık arttıkça her zaman mutlak nem artmayabilir. Ama sıcak denizlere yaklaştıkça mutlak nem her zaman artar.
Mutlak nem Ekvator çevresindeki denizler üzerinde çok fazla iken , dönenceler çevresindeki çöl alanlarında çok azdır.
c)Rüzgarların Esme Yönü
Denizden gelen rüzgarlar mutlak nemi artırırlar.
d) Okyanus Akıntıları
Sıcak su akıntılarının etkili olduğu yerlerde mutlak nem fazladır.
2.MAKSİMUM NEM (DOYMA MİKTARI)
Belirli bir sıcaklıkta 1 m³ havanın taşıyabileceği en fazla nem miktarına maksimum nem denir.Sıcaklık arttıkça havanın hacmi genişler ve alabileceği nem miktarı da artar. Hava soğuduğunda ise hacmi daralır ve alabileceği nem azalır.
Eğer hava sıcaklığına uygun nem almış ise o havaya doymuş hava denir.
Sıcaklık arttıkça maksimum nem artar. Buna örnekler;
-Yükselen havanın yağış bırakması,
-Föhn rüzgarının kurutucu etki yapması,
-Çöllerde havanın nem açığının fazla olması,
-Alçalıcı hava hareketleri sonucunda havanın nem açığının artması,
-Gündüz sis yoğunluğunun az olması veya gece oluşan sislerin gündüz ortadan kalkması
3. BAĞIL NEM (NİSBİ)
Belirli bir sıcaklıktaki hava kütlesinin içinde bulunan nem miktarının , o sıcaklıkta alabileceği en fazla nem miktarına oranına bağıl nem denir.
Bağıl nem havada bulunan nemin yüzde cinsinden değeridir.
Bağıl nem havanın neme doyma oranını verir.
Bir yerde yağış olabilmesi için bağıl nem %100 ‘ü aşması gerekir.
BAĞIL NEMDE ETKİLİ FAKTÖRLER
a) Sıcaklık
Sıcaklık artarken mutlak nem aynı şekilde artmıyorsa; bağıl nem azalır.
b) Yükselti
Yükseklere çıkıldıkça sıcaklık azalır ve bağıl nem artar.
c) Mutlak Nem
Sıcaklık aynı iken zaman içinde mutlak nem artarsa, bağıl nem de artar.
Bağıl nem Ekvator çevresinde yüksek iken ,çöl bölgelerinde ve kara içlerinde azdır.
Yurdumuzda bağıl nem en yüksek, Karadeniz Bölgesi’nde, en düşük ise, G.Doğu Anadolu Bölgesi’ndedir.
YOĞUNLAŞMA
Hava içindeki su buharının soğuması sonucu katı veya sıvı hale dönüşmesi olayına yoğunlaşma denir.
Yoğuşma noktasına iki yoldan erişilir. Bunlar : 1- Havadaki nem miktarının artması; 2-Sıcaklığın azalmasıdır (tabiatta en fazla görülen yoğuşma biçimidir).
Havanın alttan soğuması sonucu oluşan yoğunlaşma biçimine sis denir .
Sis olayının en önemli özelliği, dünya yüzeyi ile temas eden havanın soğuması sonucunda meydana gelmesidir.
Sıcak ve nemli bir havanın daha soğuk bir yerle teması sonucu sis oluşur. Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaşması da sislere yol açar.
BAŞLICA SİS OLUŞUM ŞEKİLLERİ
*Rüzgar, ılık denizlerden soğuk karaya eserse karada sis oluşur.
*Rüzgar, sıcak denizlerden soğuk denizlere eserse soğuk sular üzerinde sis oluşur.
*Rüzgar, sıcak karalardan soğuk denizlere eserse deniz üzerinde sis oluşur.
*Serin denizler üzerinde alçalan hava kütleleri sis oluşumuna neden olur.
*Yamaç Sisleri: Sıcak ve nemli havanın yamaç boyunca yükselirken soğumasından dolayı oluşan bir sis türüdür.
*Cephe Sisleri: Yağış anında soğuk hava içindeki sıcak yağmur damlacıklarının soğuması ile oluşan sislerdir.
