PİKAN CEVİZİ
PİKAN CEVİZİ (Carya illinoensis)
Besin Öğeleri: (100gr. Takribi)100 gr. ceviz içinin içerdiği besin değerleri şunlardır: 700 kalori; 8-24 gr. protein: H gr. karbonhidrat: 0 kolesterol; 62-75 gr. yağ: 1.5 gr. lif; 145 mgr. fosfor: 200 mgr. kalsiyum: 2 mgr. demir; 0,8 mgr. sodyum; 195 mgr. potasyum: 37 mgr. magnezyum; 0,35 mgr. B1 vitamini: 0.10 mgr. B2 vitamini: 0,3 mgr. B3 vitamini; 0,3 mgr. B6 vitamini; 22 mcgr. folik asit: 6 mgr. E vitamini ile eser miktarlarda D ve P vitaminleri.
ANAVATANI VE KÜLTÜR TARİHİ: Pikanın, anavatanı Kuzey Amerika olup, Georgia, Texas, Mississippi, kansas, Doğu Oklahoma, Doğu Kansas,Mıssouri, Alabama, Batı, tennessee, Kentucky, Güney Indiana, Arizona, Illınois gibi eyaletler, pikan yetiştiriciliğinin önemli merkezleridir. Buralardan Kaliforniya, Meksikanın kuzeyi ve öteki eyaletlere yayılmıştır. Kaliforniyada bu gün 40 yaşında pikan ağaçları bulunmaktadır. Yine Mexico körfezi, Kanada ve ABDnin büyük gölleri arasında kalan geniş alanlarda pikanın tabii yayılma bölgeleridir. Pikan tarihi incelendiğinde, 1529da Kuzey Amerikaya giden İspanyol Gabezade Vaca adlı araştırıcının, 1541de pikana ilişkin ilk belgeyi yazdığı görülür. 1729da Jean Panicault yayınladığı metinde, üç tür ceviz bulunduğunu ve en irisinin "pecanes" diye isimlendirildiğini belirtmektedir. Floridada pikan endüstrisi, 19. yüzyılın ilk yarısından önce başlamıştır. Blackmannın vermiş olduğu raporda; bu çok yaşlı ağaçların Jacksonvilledeki Frank Gray çiftliğinden geldiği ve 1825 yılında Spaniardse dikildiği ifade edilmektedir. Floridada Hunt (1848) adlı üreticinin, tohumdan pikan bahçesi kurduğu ve ileriki yıllarda bu ağaçların meyveleri incelendiğinde, fevkalade iyi çeşitlerin ortaya çıktığı görülmüştür. Stuart adlı bir çiftçi, 1871de Mississippide bulunduğu pikan çeşidine kendi adını vermiş ve bu gün bu çeşit, halen Mississippinin önde gelen çeşitleri arasındadır. Yine Pabst adlı üretici, Russell ve Pabst çeşitlerini Lewis adlı üretici, Alley ve Lewis çeşitlerini, Delmas ise Delmas ve Schley çeşitlerini ortaya çıkarmışlardır (1898). Bu dönemde (1903) geniş çapta ıslah çalışmaları ve melezleme yolu ile yeni çeşitlerin elde edilmesine çalışılmıştır. Güney Afrikada pikana ilişkin çalışmaların 1912 yılında başladığı bilinmektedir. Önceleri Doğu Lowveld ve Natalın kıyı bölgelerine dikim yapılmıştır. Daha sonraları Roodeplaat Bahçe Kültürleri Enstitüsünün yaptığı çalışmalar sonucu, son yirmi yıldan beri Transvaalın orta ve yüksek yamaçlarında üretim planlanmıştır. Arizon a bölgesinde, pikanın 1920 yılından sonra yayıldığı kabul edilebilir. Maricopa, Yuma ilçelerinde ve Arizona vadisinin genellikle yüksek yamaçlarının etek kısımlarında, tamamı 16000,da,olan,kapama, pikan plantasyonlarının,1932lerde kurulduğu,bilinmektedir.
şubesi (Phanerogamae) kapalıtohumlar ( Angiospermae) alt şubesi, iki çenekliler sınıfın (Dıcotyledonae), Juglandaceae familyasının Carya cinsine bağlıdır. Carya türleri içerisinde en önemlisi Carya illinoensis W.K Koch meyve pikanı olup, diğerleri kereste pikanı olarak bunlardan bazılarının tadı acı (Carya glabra Mill) bazılarının ise hoş lezzetlidir (Carya laciinosa Loud, Carya oata K. Koch, Carya ovelis Sarg). Bu türlerin keresteleri de kıymetlidir.İlk meyveler dikimden 2.5 yıl sonra Wichita çeşidinden alınmış ve dikimden 3,5 yıl sonra ise Harris Super, Western, Royal ve Mahan ilk meyvelerini vermişlerdir. En iri meyve Harris Superde (9.71 g), iç randımanı en yüksek (%46.54) ve boş meyve oranı en düşük (%2.50) çeşit olarak Wichita saptanmıştır.
PİKAN CEVİZİNİN VERİMİ
Türkiyede kişi başına ceviz tüketimi yılda yaklaşık 2-2,5 kg arasındadır. Ceviz, B ve D vitaminlerince çok zengin olup A, C ve E vitaminlerini de içermektedir. Cevizin bileşiminde yüzde 59-74 yağ, yüzde 14-24 protein, yüzde 1 .5-2.0 mineral maddeler yüzde 5.0-10.5 selüloz ve benzeri maddeler bulunmaktadır. Ceviz yağ ve protein yönünden badem ve fındıktan daha zengindir. 100 gram ceviz 700 kalori sağlamaktadır. Bu yönden fındığa eşit, bademden daha iyidir. 100 gram cevizin sağladığı kalori, 300 gram ekmek, 200 gram peynir ve 80 gram tereyağının sağladığı kaloriden fazladır.
SAĞLIĞIMIZA YARARLARI
Yukarıdaki değerler incelendiğinde, yüksek oranlıları bir yana bırakılsa bile ceviz içinin çok önemli bir yağ ve protein kaynağı olduğu ortaya çıkar. Bunun yanı sıra;
* Ceviz yenmesi, kalp sağlığının korunmasına yardımcı olur: Cevizin içerdiği doymamış yağlardaki linoleik asit, kolesterol düzeyini düşürür. Ayrıca cevizin içerdiği linoleik asidin yanı sıra alfalinoleik asit ile omega 3 yağ asitleri, damar tıkanmalarını önler. Yapılan araştırmalar, düzenli ceviz yiyen kişilerde koroner damar hastalıklarına yakalanma rizikosunun önemli oranda azaldığını göstermektedir. Düzenli olarak dört hafta süreyle ceviz tüketimi, kötü kolesterol düzeyini düşürürken iyi kolesterol düzeyini artırmaktadır.
* Ceviz yenmesi yüksek tansiyonu düşürmekte, romatizmal artritte yangıları büyük ölçüde azaltmaktadır.
* Ceviz, kansere yakalanma rizikosunu azalttığı gibi kan şekeri düzeyini de ayarlar: Bu son yararlı etkisi nedeniyle şeker hastalarına günde üç adet ceviz yemeleri öğütlenmektedir.
* Ceviz ağacının körpe ya da kurutulmuş yaprağı, göveği ya da ceviz içinin çeşitli tıbbi etkileri vardır: Peklik vericidir; iştah açıcıdır; bedeni güçlendirici toniktir; kanı temizler ve kemiklerin zafiyetine karşı etkili olur.
Bütün bu etkileri sağlamak üzere, cevizin taze ya da gölge, havadar yerde kurutulmuş yapraklarıyla %2'lik bir infüzyon yapılır. Yani, l litre kaynar suya 20 gr. yaprak atılır, 10-15 dakika demlendirilerek yapılan infüzyondan günde 2-3 bardak içilir. Yaprakların içine, sonbaharda gövek ya da ceviz içi katılabilir.
Dikkat: Ceviz içi pek güçlü bir besin olduğundan aşırı miktarlarda yenilmemelidir. Aksi takdirde yağlanma ve şişmanlamaya yol açar. Ayrıca, mide ve bağırsağı bozucu etkiler yaratacağından, anlaşmış ceviz içi kesinlikle yenilmemelidir.
TADIM, pikan ceviziyle, kuruyemiş severlere çok lezzetli ve sağlıklı bir alternatif sunmaktadır..
Pikan cevizinin mide asidini almak ve mideyi rahatlatmak gibi önemli özellikleri bulunmakta olup, özellikle yaz mevsimi yaklaşırken, tadıyla ve besleyiciliğiyle geleneksel kuruyemişlere iyi bir alternatif olacaktır. Pikan, %90,6 doymamış yağlardan oluşmaktadır. Protein ve mineral zengini olan pikan cevizi, sağlıklı bir diyet için son derece cazip besinlerden biridir. Ayrıca önemli bir doğal antioksidan olan pikan, E vitamini bakımından da besleyici özellikler taşımaktadır. Bünyesinde 19 adet vitamin ve mineral içerirken, kolesterol barındırmamaktadır. Sert kabuklu kuru meyveler arasında en yüksek antioksidan miktarına sahip olan pikan cevizi, uzmanlar tarafından özellikle kalp ve damar sağlığı için şiddetle tavsiye edilmektedir.
