OTOMATİK VİTES,OTOMATİK VİTESTEKİ KOLAYLIKLAR
Otomatik Vitesin Avantajları
Bugüne kadar tüketicinin hep temkinli yaklaştığı otomatik vitesli otomobiller, artık birçok kişinin hayallerini süslüyor. Ne kadar konforlu ve güvenli oldukları anlaşılan; fazla yakıt tükettikleri ve çabuk arızalandıkları dedikoduları yalanlanan bu sistemler özellikle Amerika ve Avrupa'da altın çağını yaşamaya başladı.
Bu konuda, otomatik vitesli araç kullanan ve kullanmak isteyenlerin, bu sistem hakkında en çok sorulan 10 soru ve cevaplarını bulacaksanız.
1) Otomatik vitesli bir otomobil, manuel vitesliye göre dahamı cok yakıt tüketiyor?
Yakıt tüketimleri arasındaki farka bakılırsa, bazı otomatik vteslilerin manuellere göre daha az tükettiği de oluyor. Tabii burada sözü edilen, üretici firmaların verdiği rakamlar değil, gerçek kullanım şartlarında ortaya çıkan efektif tüketimler.
Sürüşe konsantre olan bir sürücünün, manuel vitesli otomobille otomatik vitese göre daha az yakıt tüketimi sağlıyacağı doğru. Çünkü bu sürücü otomobili her an, hangi vitesin duruma uygun olduğunun bilincinde kullanır. Ancak günlük yaşamın gerçeğinde işler her zaman böyle yürümez. Sürekli trafiği, devir göstergesini ve takometreyi göz altında bulundurmak; sürücünün duyarlılık, konsantrasyon yada en uygun vitese geçirmeye devam etme arzusunu kaçırır. Üçüncü vitese geçirmek gerekirken ikide kalır ya da üçüncü vitese düşürmek gerekirken, dördüncü vitesde devam eder.
Otomatik şanzımanın merkezi santrali bunun aksine telefondan, diğer yolcularla sohbetten, iş ve aile sorunlarından etkilenmez. Tek görevi hangi vitesin kullanılacağına karar vermektir ve bu işten asla yorulmaz.
2) Çok güç emip, performansı düşürür mü?
0'dan 100 km/s'ye hızlanma ya da duruştan hızlanmadaki performanslar üzerinde durmayın. Bu verilerde, aradaki fark saniyenin 10'da biri kadar bile olsa da, otomatik viteslilerin dezavantajlı olduğu söylenir.Bunu dikkate almamanız için en azından iki nedeniniz var.
Birincisi manuel viteslerde rekor performanslar, sadece F1'deki gibi profesyonel pilotlar tarafından elde edilir.Bunlar için debriyaj, vites ve motorun sorunları önemli değildir.Bunlar, aracın maksimum güçlerinin göstergesi olan sürelerdir.
Otomatik vites ise gaz pedalıyla herşeyi kendi yapar. Yani mükemmel süreleri herkes elde edebilir. İkinci neden olarak şu söylenebilir; Trafik ışığındna bir drugstar gibi fırlamak, bir sollama sırasında hızlanmak kadar önemli değildir. Bu yüzden, otomatikle gaza basmak yeterlidir. Vites, motordan maksimum düzeyde yararlanmak için, bir yada iki vites birden atar. İki eliniz direksiyondayken, hangi vitesle geçeceğinizi düşünemeden, vites koluyla manevra yaparak vakit kaybetmeksizin, otomatik olarak bunun sizin yerinize yapar.
3) Hassas olduğu ve daha çok bakım istediği doğru mu?
Otomatik vites sistemleri, aracın motoru kadar uzun ömürlüdür ve neredeyse hiç bakım müdahelesi gerektirmez. Hemen hemen tüm klasik otomatikler, artık değişmesi gerekmiyen bir yağ kullanıyor.CVT viteslerde( kayışlı ve zincirli olanlar) ise iki ya da üç yılda bir değişim istiyor.
Artık otomatik vitesin oldukça yaygın olduğu Londra ve Alman taksi filolarından gelen ve umut vaat eden veriler, uzun ömürlülüğe tanıklık ediyor. Otomatiklerin güvenilirlikleri gün geçtikçe artıyor.
Otomatiğin dezavantajlı olarak kalan tek şey ise herhangi bir sorunda tamir maliyetinin yüksek oluşu. Bu da çoğu zaman, servis ağının deneyiminin kısıtlı oluşundan kaynaklanıyor. Yetkili satıcılar, basit ve ekonomik bir tamiratla sorunu çözebilecekken, müşteriye tüm şanzımanı değiştirmeyi öneriyorlar.
4) Sürüş keyfini azaltıyor, önlem gerekiyor mu?
Bir trafik sıkışıklığında sürekli debriyaja basmayı ya da vites kolunu yüzlerce kez hareket ettirmeyi eğlenceli buluyormusnuz?Araştırmalar ve deneyimler, manuel viteslere bağlı ve otomatiğe düşmanlık besleyen kişilerin bile bir kaç hafta iyi bir otomatik vitesli otomobil kullandıkdan sonra manuel vitese asla geri dönmek istemediklerini gösteriyor.
İlk alışkanlık anını aştıktan sonra, otomatik vites kullanmak çok kolay. ''Debriyajsız'' video oyunları oynayan ya da CVT otomatik scooterları kullanan yeni jenerasyon, bu konuda avantajlı olacak. Debriyaj ve vitesin yokluğuna alışamayanlar içinse firmalar 5, 6 ya da 7 vites gibi squential vitesler de üretiyor. Bunlar bir kolu ileri ya da geri hareket ettirerek ya da direksiyon üzerindeki dügme veya kollara manuel olarak kumanda ederek, daha uzun ya da daha kısa vitesleri birinden diğerine geçerek calışıyorlar.
Bu fonksiyonlar olmadığında bile otomatik vites, sürücünün isteğine bağlı olmaksızın herşeye kendi karar veriyor. Vitesin seçimini takip edecek olansa tabiki sürücü.
Çok özel uyarıların olmadığı kullanım kılavuzunu bir kez okumak yeterli. Yeter ki, ilk kullanımda debriyaj diye fren pedalına basmayın.
5) Özellikle parlak bir sürüşü olanlar için tehlikeli midir?
Hayır. Sadece şanzımanların eskisine göre daha akıllı olmasından değil, aynı zamanda aracın diğer bölümlerinin de gelişmiş olması nedeniyle, tehlikeli değil. Bugün pek çok otomatik, fren yapıldığında kendi kendine vites küçültüyor. Eğer araç virajdaysa bunu anlayıp aracın dengesini bozmamak için vites değiştirmiyor.
Eskiden fren sistemleri güçlüklere karşı çok dayanıklı değildi ve otomatiğin kısıtılı motor freninden kaynaklanan büyük sıkıştırmalarına karşı koyamıyordu. Otomatik viteslerin basit hidrolik yönetimi, virajda gaza çok basılınca tutuş kaybına neden oluyordu. Çünkü otomatik vites vites büyültüyordu. Oysa bugün öyle değil.
6) Otomatik CVT'nin avantajları ve dezavantajları nelerdir?
CVT vites büyük bir üretim kolaylığı sunuyor. Bu da zamanla klasik otomatiklere göre daha düşük maliyet sağlayacak. Ayrıca büyük bir sürüş konforu var. Aşamalı ve devamlı vites (kademesiz) CVT'lerin zayıf noktası ise hoş olmayan bir motor sesine yol açması. Adeta patinaj yapan bir debriyaj sesini hatırlatıyor. Elektronik yönetimse AUDI'nin multitronic'inde olduğu gibi, bu fenomeni minuma indirgiyor.
Durumu daha iyi hale getirmek için, motorların son gözden geçirilme aşamalarına katılamak gerekiyor. Özellikle küçük ve orta silindir hacimleri için. Hala pek çok üretici firma, düşük devirler yerine yüksek devirlerdeki güç dağılımına öncelik veriyor. Bu da CVT'yi, sürücü gaza basar basmaz daha kısa viteslere geçmeye zorluyor. Bu fenomen gerek motor gücünün rezervesinden gerekse kabinin ses yalıtımının daha iyi olması nedeniyle, üst-orta sınıf otomobillerde daha az dikkat çekici oluyor.
Kısa bir süre öncesine kadar, CVT'ler sadece küçük silindir hacimli benzinli motorlara adapte ediliyordu. Ama sonra üreticiler daha büyük motor torklarına daynacak versiyonlar geliştirme yoluna gittiler. Bunun için Van Doorne tipi daha geniş metalik kayışlar geliştirildi ve Tuk özel bir zincir adapte etti. Böylece CVT'ler klasik otomatiklere bir seçenek oluşturacak.
10) Otoadaptif elktronik yöntem
Burada da söz konusu olan hardware değil, software. Daha önceki yıllarda da ''spor'' ve ''konfor'' olmak üzere iki pozisyonlu düğme vardı. Birini seçerek vites geçişlerinin hızını ayarlıyabiliyordunuz.
Gerçekten de spor konumdayken sürücü gaza basaar basmaz vites derhal atıyor, kısa vitesler daha çok kullanılıyordu. Diğer pozisyonsa vites değişikliklerini azaltıp daha uzun vitesleri kullarak, tüketimde tasarruf ve konfor sağlıyordu. Elektroniğin gelişimiyle, herhangi bir düğmeye basmadan da, pilotun sürüş stilini göz önüne alarak müdahalelerde bulunan vitesler çıktı. İşte otoadaptif vitesler bunlar.
Bu viteslerin santralinin hafızası 80 tane pozisyon kaydediyor ve sürücünün tarzına göre bunlardan birini seçiyor. Vites, düşük vitesleri kullanmayan ve ayağı sürekli gazda bir sürücümü, yoksa sakin bir sürücümü olduğunuzu anlıyor.
