MANDALARIN YAŞAM DÖNGÜSÜ,YETİŞTİRME, MANDA BAKIMI,MANDALARIN,ÇEŞİDİ
Manda
Siyah derili, uzun seyrek kıllı, gevişgetiren memeli hayvan (Susığırı da denir).
Manda'lar (bubalus) Eski Dünya'nın sıcak bölgelerinde yaşayan hayvanlardır. Evcilleştirilmiş olan biricik türü, hint mandası arni'dir (bubalus bubalus). İtalya, Doğu Avrupa ve Nil vadisinde bulunan mandalar, hep bu hayvandan türemiş az çok değişik türlerdir. Evcil manda her bakımdan (üreme, beslenme, et-süt verimi v.b.) sığıra benzer, fakat ondan daha iri ve güçlüdür, suda çimmekten çok hoşlanır. Sığıra göre sütündeki yağ oranı fazladır. Malezya, Çinhindi ve Filipinler'de yaşayan kerabo, arni'nin büyük boynuzlu ve daha iri gövdeli bir ırkı sayılabilir.
Afrika'daki yabani türleri şunlardır;
Güney ve Doğu Afrika'da bubalus caffer Kongo'da ve Senegambia bölgesinde B. brachyceros
Habeşistan'da ve Göller bölgesinde B. aequinoctialis
Çok güçlü olan yabani mandalar, nemli bataklık ormanlarda yaşar, ömürlerini su kenarlarında, hep çamura gömülü veya suya yarı gömülü geçirirler. Evcil türü Doğu ve Uzakdoğu'da pirinç tarlalarında çalıştırılır.
1969 Sayımına göre Türkiye'de 1.178.000 manda vardır, bunun 349.000'i manda ineğidir.
Avcılık
Mandalar sürü halinde yaşar. Gündüz gözüyle yakından avlanır. Hafif yaralıyken, sürüsüyle birlikte kaçar. Fakat ağır yaralanınca sık ormana, yüksek otlar arasına sığınmağa çabalar. Geçtiği yoldan bir daha geçerek izinden gelenlere arkadan saldırabilir. Afrika'nın en tehlikeli av hayvanlarından biridir. Avcılığı bir spor olarak yapanlarca aranan bir hayvandır. Fil avındaki gibi, manda avındada kuvvetli mermi kullanmak gerekir.
